DONDURMAM KAYMAK(! ) MI?
Yaz geliyor, marketler, pastaneler, seyyar dondurmacılar,öncelikle çocuklarımızı hedef alan reklamlarla boyaları ile, tat verici aromaları ile, stabilizerleri ile, emülgatörleri ile dondurmalarını satmaya başlıyorlar. Eski yıllarda Gazetelerde haberler: “merdiven altı üretilen ve hijyen şartlarına riayet edilmediği için mikroplu olduğu tesbit edilen bu 
dondurmalardan çocuklarınızı koruyun”. Tamam da, Ya, kelli felli fabrikalarda batı teknolojisi ile üretilen dondurmalar ne kadar sağlıklı ve ne derece güvenli? Bu soruların cevaplarını kimden alacağız?
Dondurma ile, cumhuriyet döneminde tanıştık. Dondurmaya gelinceye kadar Anadoluda yaz aylarının hararetini gidermek için şerbetler içilir ve kar helvaları kaşıklanırdı. Kış boyunca yağan karlar, yüksek yerlerde yaylalarda dağ oyuk ve mağaralarında veya kar depolamak için yapılmış tahta evlerde üzerleri saman gibi maddelerle izole edilerek saklanırdı. Yaz boyunca da bu karlar bloklar halinde kesilerek şehir, kasaba ve köylere arabalarla getirilirdi. Meşrubatçılara ve evlere satış yapılırdı. Büyük büyük bardaklar veya kaseler karlarla doldurulur ve üzerine vişne şerbeti, meyve marmelatları, pekmez gibi tatlılar dökülerek kaşık kaşık yenirdi. Bu güzel ve sağlıklı uygulama bu gün de yer yer Anadolumuzda devam etmektedir. Kar helvası bu sebeple dondurmanın atası sayılabilir. Yeni dünyanın keşfi üzerine günlük hayatın içine şekerin girmesi ile dondurma da ön plana çıktı.
Birçok meyve lezzetli dondurmalar vardır ki bunlar süt ve krema ihtiva etmezler. Bunlar meyve şerbetlerinden, ya da tamamen sentetik aroma ve boyalı sulardan yapılırlar. Türk dondurmasını, diğer dondurmalardan ayıran en önemli özelliği kullanılan katkı maddesi olan “sahlep”tir. Bir de “çam sakızı”dır. Salep, yabani orkide bitkisinin yumru köklerinden elde edilir ve değirmende öğütülür. Salep dondurma yapımında kullanılırdı. Ancak gerek dondurma yapımı için yazın, gerek salep içeceği için kışın pazardan salep alırken dikkat etmek lazım. Çünkü maalesef sahlebin de sahtesi, yapayı yapılıp hakiki salepmiş gibi satılabiliyor.
Az zamanda çok para kazanma hırsını yenemeyen patronlar bu sefer batıdan anahtar teslimi dondurma fabrikalarını kurdurup bütün Türkiye’ye servis yapmaya başladı. Batının teknolojisi ve patenti ile üretim yaptığı için artık içeriklerini dahi açıkça bilemediğimiz katkı maddeli çeşit çeşit, rengarenk dondurma adını taşıyan ürünler bütün marketleri sardı.
Fabrikasyon dondurma üretimi ve kullanılabilen katkı maddeleri:
Bugün fabrikasyon üretimde kullanılan Stabilizerler: 1.Keçiboynuzu zamkı, 2.Guar zamkı (E412),3.Ksantan zamkı (E415), 4.Sodyum alginat (E401) 5. Karagenan E407: Kıvam artırıcı.etilen klorohidrin oluşumu sebebi ile yüksek kanserojen, ülser ve zehirlenme riski taşıyor, 6. Agar agar (E406), 7.Jelatin(gelatin) E441: Hayvan kökenli bir proteindir. Eti helal olmayan, ya da kesim usulü helal olmayan hayvanların deri ve kemiklerinden çıkartılan jelatinin kullanılması halinde dondurma da haram olur.
Emülgatörler: Dondurma için biraraya getirilen maddelerin homojen karışımını, düzgün yumuşayarak erimesini ve kolay yenmesini sağlamak için kullanılan katkı maddeleridir. Mono ve di-gliseritler E471: hayvan veya bitki kökenli katı yağ veya sıvı yağların kısmi hidrolizinden elde edilmektedir. Kökeni hayvan olduğu veya kökeni belirtilmediği zaman Müslümanların tüketmekte dikkatli davranmaları gerekmektedir.
Polisorbat 80 E433: Bir yağ asidine bir glukoz alkol(sorbitol) bağından oluşan bir sorbitan esterdir. Kıvam artırıcı.Bitkisel ve hayvani yağ asitlerinden elde edilir. sentetik tatlandırıcı, köpük önleme ajanı ve hamur şartlandırıcı olarak kullanılır. Kökeni hayvan olduğu veya kökeni belirtilmediği zaman Müslümanların tüketmekte dikkatli davranmaları gerekmektedir.
Aroma ve boya katkı maddeleri: Hayvan kökenli olabildikleri gibi yapay aroma esansları yolu ile alkol bulaşması olabiliyor.
Sentetik Renklendiriciler, Sentetik Tatlandırıcılar, Antibiyotikli süt kullanımı sağlık açısından risk oluşturabilir, Margarinler: Helal ve tayyib’lik açısından risklidir, Bitkisel katı yağlar: Helal sertifikalı olması gerekmektedir. Külah da önemlidir. Üretiminde margarin kullanılabilmektedir.
En iyisimi, GİMDES’in kontrolunda Helal ve Tayyib sertifikalı dondurmaları tercih edin. Bu ürünleri en kolay bulabileceğiniz marketler ise Halal Dunya Marketleri